Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie osób pozbawionych wolności z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną z dnia 2016-02-19.
Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie osób pozbawionych wolności z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną.
Rzecznik ponownie apeluje o zmianę sposobu przeprowadzania rozmów wstępnych z osobami przyjmowanymi do jednostki penitencjarnej. Odpowiednio przeprowadzona rozmowa pozwoli zgromadzić informacje potrzebne do stwierdzenia, czy dana osoba w ogóle powinna przebywać w warunkach więziennych. Mimo deklarowanej wiedzy o potrzebie informowania sądów penitencjarnych o swoich wątpliwościach, w praktyce personel i kierownictwo jednostek penitencjarnych nie korzysta z takiej możliwości w obawie, że ich interwencja zostanie uznana za naruszenie niezawisłości sędziowskiej.
Kolejnym postulatem jest opracowanie i wdrożenie specjalnej oferty resocjalizacyjnej dla osób pozbawionych wolności z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną. Potrzebne jest także kształtowanie właściwej postawy osób pozbawionych wolności wobec współosadzonych z dysfunkcjami.
Realizacja tych postulatów nie jest możliwa bez odpowiedniego przygotowania kadry więziennej do pracy z osadzonymi z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną. Zdaniem RPO szkolenia z postępowania z osobami z zaburzeniami osobowości, a także osobami upośledzonymi umysłowo powinni przejść wszyscy pracownicy zakładów karnych i aresztów śledczych mający bezpośredni kontakt z osadzonymi, również personel medyczny. Szkolenia powinny kłaść nacisk przede wszystkim na umiejętności praktyczne, poprzez wykorzystanie takich metod jak warsztaty, analiza przypadku czy analiza porównawcza. Rzecznik prosi o odniesienie się do kwestii zawartych w wystąpieniu.
W odpowiedzi poinformowano o programie szkolenia zawodowego funkcjonariuszy SW. Problematyka upośledzenia omawiana jest podczas szkoleń w ramach warsztatów psychologicznych. W przypadku specjalizacji penitencjarnej w szkoleniu oficerów problematyka ta realizowana jest jako samodzielny temat podczas zajęć z przedmiotu „Elementy psychopatologii”.
Zastępca Dyrektora Generalnego SW poinformował również, że w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu trwają obecnie prace nad nowymi programami szkolenia zawodowego. Projekt przewiduje realizację problematyki upośledzenia umysłowego zarówno w programie ogólnym, jak i w części dla specjalizacji penitencjarnej. Szkolenia będą prowadzone także w formie warsztatów, z wykorzystaniem takich metod jak scenki sytuacyjne czy analiza przypadku.
Odnosząc się do kwestii reagowania na przypadki przebywania w jednostkach penitencjarnych osób z niepełnosprawnością intelektualną lub chorych psychicznie, Zastępca Dyrektora Generalnego SW wskazał, że kadra wielokrotnie była informowana o konieczności powiadamiania sędziego penitencjarnego o takich sytuacjach. Polecenie to nadal obowiązuje i będzie przypominane w trakcie kontroli, szkoleń i odpraw służbowych.
W odpowiedzi podkreślono również, że działania personelu wobec osadzonych z niepełnosprawnością intelektualną lub fizyczną muszą koncentrować się zarówno na zapewnieniu im bezpieczeństwa, jak i na próbach niwelowania problemów wynikających z ich deficytów. Oddziaływania te są prowadzone w oparciu o indywidualne i grupowe metody wychowawcze, a także metody psychologiczne.