Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie realizacji wyroków ETPC dotyczących przedłużania statusu osadzonych niebezpiecznych.

Problem właściwej realizacji wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach przeciwko Polsce dotyczących osadzonych niebezpiecznych pozostaje nadal aktualny. Zdaniem Rzecznika konieczna jest zmiana praktyki w postępowaniu z osadzonymi niebezpiecznymi, uwzględniająca orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz przepisy wprowadzone ustawą z dnia 10 września 2015 r. zmieniającą Kodeks karny wykonawczy. Praktyka postępowania z osadzonymi niebezpiecznymi powinna uwzględniać potrzebę szczegółowego uzasadniania decyzji o zakwalifikowaniu do tej kategorii więźniów lub o przedłużeniu tego statusu. Warunki osadzenia powinny być dostosowywane do indywidualnych zachowań i cech osobowych, poprzez wykorzystywanie możliwości odstąpienia od stosowania niektórych elementów reżimu dla niebezpiecznych. RPO zwrócił się z prośbą o wydanie wytycznych dla dyrektorów jednostek penitencjarnych, w których funkcjonują oddziały osadzonych niebezpiecznych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Zastępca Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w piśmie z 22 lutego 2016 r. poinformował, że uwagi dotyczące zmian w praktyce postępowania z osadzonymi niebezpiecznymi, z uwzględnieniem nowych przepisów kodeksu karnego wykonawczego, będą wykorzystywane w działalności szkoleniowej oraz w trakcie odpraw służbowych.
Szczególnej uwadze zostanie poddane zagadnienie dotyczące poprawy wartości merytorycznej przygotowywanych decyzji kwalifikacyjnych i weryfikacyjnych oraz odstąpienia od schematycznego powielania decyzji o przedłużeniu statusu osadzonego niebezpiecznego. Poruszona zostanie również tematyka związana z możliwością odstąpienia od pewnych elementów reżimu dla osadzonych niebezpiecznych.
W najbliższym czasie planowane jest spotkanie przedstawicieli Centralnego Zarządu Służby Więziennej z Pełnomocnikiem Ministra Spraw Zagranicznych do spraw postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Celem tego spotkania będzie m.in. omówienie problematyki związanej z najczęściej powtarzającymi się przyczynami uznawania roszczeń osób składających skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Od 13 sierpnia 2010 r. obowiązuje instrukcja nr 15/10 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie zasad, organizacji i warunków prowadzenia oddziaływań penitencjarnych wobec skazanych, tymczasowo aresztowanych i ukaranych stwarzających poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu karnego lub aresztu śledczego, osadzonych w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwo zakładu karnego. Przyjęte rozwiązania uwzględniają wnioski Rzecznika Praw Obywatelskich i Europejskiego Komitetu ds. Zapobiegania torturom i Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu lub Karaniu, a także odpowiadają standardom wynikającym z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Ponadto Dyrektor Generalny Służby Więziennej już w piśmie z 5 czerwca 2012 r. zobowiązał dyrektorów okręgowych Służby Więziennej do tego, aby zapoznali dyrektorów jednostek penitencjarnych, w których przebywają osadzeni posiadający status niebezpiecznego z orzeczeniami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach Piechowicz i Horys. Zdaniem Zastępcy Dyrektora Generalnego SW, okręgowe inspektoraty Służby Więziennej dołożyły wszelkich starań w celu realizacji tych poleceń.