Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Głównego Inspektora Pracy w sprawie wykluczania z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego firm wyzyskujących pracowników.

W ocenie Rzecznika brakuje mechanizmów pozwalających na skuteczne wykluczenie firmy wyzyskującej pracowników z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zjawisko to stanowi poważny problem społeczny, który dotychczas nie spotkał się z należytą reakcją właściwych organów i instytucji. Wprawdzie przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych wykluczają z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawców zalegających z opłatami podatków i składek na ubezpieczenie społeczne, to jednak w praktyce okazuje się, że przyjęte rozwiązanie nie jest w pełni skuteczne i niemożliwe do obejścia. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie opinii o usprawnieniu procedury wykluczania firm wyzyskujących pracowników z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i efektywności działań inspekcji pracy w tym zakresie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Główny Inspektor Pracy (28.01.2016 r.) wyjaśnił, że ustawa Prawo zamówień publicznych pozwala na stosowanie tzw. klauzul społecznych. Na podstawie tych klauzul można ograniczyć udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wyłącznie do podmiotów, w których ponad 50% zatrudnionych stanowią osoby niepełnosprawne. Na podstawie klauzul społecznych zamawiający może także wymagać, aby wykonawca zatrudnił do realizacji zamówienia publicznego osoby mające utrudniony dostęp do rynku pracy.
Od 2014 roku zamawiający może wymagać, aby osoby wykonujące czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi były zatrudnione przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę. Ponadto zamawiający ma obowiązek stosowania dodatkowych poza ceną kryteriów oceny ofert, wśród których mogą być kryteria uwzględniające aspekty społeczne.
Główny Inspektor Pracy przedstawił także stanowisko dotyczące proponowanych przez Urząd Zamówień Publicznych zmian w ustawie Prawo zamówień publicznych. Projekt zmiany przepisów zakłada wykluczenie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy popełniającego wykroczenia przeciwko prawom pracownika. W ocenie GIP stosowanie tego przepisu w praktyce może jednak być utrudnione.