Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie ograniczeń w dostępie do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Rzecznik sygnalizuje w wystąpieniu, że na przestrzeni 7 lat obowiązywania przepisów ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wysokość kryterium dochodowego pozostały na niezmienionym poziomie. Przy spadku realnej wartości pieniądza, wzroście kosztów utrzymania, a przede wszystkim przy wzroście wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, to zaniechanie niesie za sobą poważne i bardzo odczuwalne konsekwencje. Prowadzi bowiem do obniżenia realnej wartości pomocy udzielonej przez państwo, a także do wykluczania dużej grupy dzieci z systemu wsparcia. Z szacunków organizacji społecznych wynika, że około milion dzieci pozbawionych jest jakiejkolwiek pomocy państwa, a ciężar odpowiedzialności za ich byt został całkowicie przerzucony na jednego rodzica. Samodzielnymi rodzicami wychowującymi dzieci dotknięte niealimentacją są przeważnie kobiety, dlatego też niepłacenie alimentów i bezskuteczność organów państwa w ich egzekucji może stanowić przejaw dyskryminacji i nierównego traktowania. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się o podjęcie działań zmierzających do zabezpieczenia praw rodziców i dzieci doświadczających niealimentacji, w tym zniesienia kryterium dochodowego bądź podwyższenia jego wysokości.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (13.01.2016 r.) w odpowiedzi udzielonej z upoważnienia Premiera wskazała, że środki wypłacone z funduszu alimentacyjnego w praktyce są finansowane z budżetu państwa, pomimo założeń, że władza publiczna ma je odzyskiwać od dłużników. Z tego względu nie jest obecnie możliwe skierowanie tej formy pomocy do wszystkich osób uprawnionych do alimentów, które ich nie otrzymują z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Dostępność do tych świadczeń zależy m.in. od spełnienia kryterium dochodowego. Aktualnie jednak nie są prowadzone prace nad podwyższeniem lub zniesieniem kryterium dochodowego. Nie są planowane także zmiany dotyczące zwiększenia maksymalnej wysokości świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Minister podkreśliła, że wypracowanie efektywnej i stabilnej polityki rodzinnej należy do najważniejszych kierunków działań rządu. Priorytetem jest program „Rodzina 500+”, który przewiduje znaczące i powszechne wsparcie rodziców wychowujących dzieci w formie nowego świadczenia wychowawczego w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko. Z programu tego będą mogły skorzystać także rodziny, które nie spełniają kryterium dochodowego uprawniającego do otrzymania świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Świadczenie wychowawcze w ramach programu „Rodzina 500+” nie będzie wliczane do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczeń z innych systemów wsparcia rodzin. Dotyczy to w szczególności świadczeń rodzinnych, świadczeń z pomocy społecznej, a także świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Analizowane również są możliwości podjęcia działań o charakterze międzyresortowym, zmierzających do wypracowania nowych rozwiązań dotyczących niealimentacji, w tym dotyczących poprawy skuteczności egzekucji alimentów.