Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zasad finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 26 października 2010 r. (sygn. akt K 58/07) orzekł o niekonstytucyjności przepisu art. 82 ust. 2 w związku z art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie, w jakim określa zobowiązanie budżetu państwa do finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne wszystkich wskazanych w nim rolników i ich domowników, podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy, prowadzących działalność rolniczą bez względu na wysokość osiąganych przez nich przychodów. Wymieniony w wyroku przepis stracił moc obowiązującą z upływem 15 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw RP, czyli w dniu 3 lutego 2012 r. W uzasadnieniu wyroku Trybunał zaznaczył, że doprowadzenie do stanu zgodnego z Konstytucją wymaga podjęcia przez ustawodawcę prac wykraczających poza ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zdaniem Trybunału ustawodawca, dokonując zmian prawnych, winien uwzględnić, że kwestia zakresu i form współuczestnictwa ubezpieczonych rolników w finansowaniu systemu ochrony zdrowia powinna być oparta na zasadzie powszechności i dostosowania do reguł ogólnych tego systemu, ale też powinna uwzględniać sytuację gospodarczą i możliwości finansowe uczestników systemu ubezpieczeń zdrowotnych ze środków publicznych, zarówno płatników składek, jak i budżetu państwa partycypującego w finansowaniu systemu. Z dniem 1 lutego 2012 r. w ustawie o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za 2012 r. wprowadzono nowe zasady ustalania i opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników, decydując się na rozwiązanie o charakterze tymczasowym i częściowym. W uzasadnieniu projektu ustawy ustawodawca przyznał, że rozwiązanie docelowe wymaga dalszych działań, w tym przebudowy systemu podatkowego rolników. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o wgląd Prezesa Rady Ministrów w stan zaawansowania prac legislacyjnych nad przygotowaniem rozwiązań prawnych dotyczących wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zasad finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Zdrowia (26.08.2015 r.) poinformował, że obecne rozwiązania dotyczące składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników działają od 2012 r. bez zakłóceń, a ściągalność składek jest wysoka. Wobec sygnalizowanej przez Ministerstwo Finansów oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi niemożliwości określenia dochodów poszczególnych rolników i naliczenia od nich składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, ewentualne wprowadzenie rozwiązań alternatywnych do obecnie obowiązujących wydaje się niecelowe, gdyż generowałoby jedynie dodatkowe koszty administracyjne po stronie KRUS związane z ich wdrożeniem. Dlatego na obecnym etapie za racjonalne należałoby uznać, aby obowiązujące rozwiązania dotyczące składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników wprowadzić do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Nie zamyka to możliwości ich zmiany w przypadku osiągnięcia istotnego postępu w zakresie ustalania rzeczywistych dochodów rolników.