Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad finansowania młodzieżowych ośrodków wychowawczych.

Na podstawie skarg wpływających do Biura, Rzecznik Praw Obywatelskich powzięła informację, iż w ostatnim czasie zmieniła się interpretacja przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym. Do tej pory młodzieżowe ośrodki wychowawcze w Systemie Informacji Oświatowej wskazywały jako wychowanków nie tylko młodzież przebywającą w placówce, ale także skierowaną do ośrodka. Dzięki takiemu rozwiązaniu, uzasadnionemu specyfiką działalności tego rodzaju placówek i stosunkowo dużą rotacją wychowanków, ośrodki mogły liczyć na większe dotacje – ich wysokość zależy bowiem przede wszystkim od liczby uczniów. Obecnie, mimo takiego samego brzmienia przepisów, ich interpretacja uległa zmianie. Za wychowanka MOW uznawana jest wyłącznie osoba nieletnia przyjęta do placówki i z dniem przyjęcia wpisana do księgi wychowanków, nie zaś osoba skierowana do młodzieżowego ośrodka wychowawczego. Obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości finansowania osób niebędących wychowankami MOW-ów. Dyrektorzy placówek wskazują, że nie dotarły do nich żadne informacje o zmianach, natomiast obecnie placówki są zobowiązane do zwrócenia części wykorzystanej już dotacji. W ocenie skarżących zmiana zasad finansowania wpłynie negatywnie na jakość nauki, wychowania i opieki oferowanych przez MOW-y. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o udzielenie informacji na temat przyczyn zmiany interpretacji przepisów oraz działań podjętych w celu powiadomienia ośrodków o konieczności uwzględnienia tego faktu w dokumentacji.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Edukacji Narodowej (18.08.2015 r.) wyjaśniła, że obowiązujące regulacje prawne dotyczące zasad przekazywania do systemu informacji oświatowej informacji o liczbie wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych funkcjonują w tym samym brzmieniu od czasu powrotu tych ośrodków do systemu oświaty w 2004 r. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wychowankiem jest osoba przyjęta do placówki i wpisana z dniem przyjęcia do księgi wychowanków. Podstawą do naliczenia środków finansowych w postaci subwencji oświatowej dla młodzieżowych ośrodków wychowawczych jest liczba wychowanków wykazana w systemie informacji oświatowej. Problem ujmowania w systemie informacji oświatowej wychowanków niedoprowadzonych do MOW, a w konsekwencji naliczania dla nich wag przeliczeniowych w algorytmie podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego został wyostrzony w związku z wynikami raportu specjalnego Centralnego Biura Antykorupcyjnego z 2 lutego 2012 r. We wnioskach tego raportu CBA wskazał, że istniejące regulacje prawne dotyczące kierowania nieletnich do MOW stwarzają możliwość nieuzasadnionego wydatkowania środków publicznych, przy czym obowiązujące przepisy nie skłaniają dyrektorów ośrodków MOW do optymalizacji starań w celu zapobieżenia nieuzasadnionej nieobecności wychowanków. Jednocześnie CBA wskazało, że celowe jest zobowiązanie wojewodów i Regionalnych Izb Obrachunkowych do zwrócenia w trybie nadzoru szczególnej uwagi na rozwiązania przyjmowane przez rady powiatów, na terenie których znajdują się ośrodki. Problem ten został przedstawiony dyrektorom MOW podczas narady roboczej we wrześniu 2012 r. oraz podczas kongresu dyrektorów MOW w październiku 2013 r.