Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie ograniczenia prawa komorników do rzetelnego procesu sądowego w postępowaniach dyscyplinarnych.

W obecnie obowiązującym stanie prawnym sądem właściwym do rozpoznania odwołania wniesionego przez komornika jest sąd okręgowy, nad którym zwierzchni nadzór administracyjny sprawuje jeden z wnioskodawców tego postępowania, czyli prezes sądu okręgowego. Taka sytuacja, w ocenie skarżących i Rzecznika, prowadzi do naruszenia prawa komornika do bezstronnego i rzetelnego postępowania odwoławczego. Aktualnie rozpatrywany jest poselski projekt zmian ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, zawierający także wprowadzenie do postępowania dyscyplinarnego komorników instytucji rzecznika dyscyplinarnego. Zdaniem Rzecznika, poza wskazaną propozycją zmierzającą do usprawnienia i przyspieszenia postępowań dyscyplinarnych, konieczne jest również zadbanie o to, by sądowi okręgowemu, wydającemu w nim orzeczenia w drugiej instancji (od których kasacja nie przysługuje), nie można było zarzucić braku bezstronności. Samo wprowadzenie instytucji rzecznika nie wyeliminuje bowiem możliwości podniesienia zarzutu o braku bezstronności sądu orzekającego w postępowaniu odwoławczym w sytuacji, gdy jednym z wnioskodawców tego postępowania pozostanie prezes sądu, w okręgu którego znajduje się siedziba kancelarii obwinionego komornika. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o poinformowanie o zajętym stanowisku w przedmiotowej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Sprawiedliwości (30.07.2015 r.) stwierdził, że w jego ocenie brak jest podstaw do przyjęcia, iż aktualny kształt normatywny przepisów dotyczących postępowania dyscyplinarnego komorników sądowych jest sprzeczny z konstytucyjnymi i międzynarodowymi standardami dotyczącymi prawa do rzetelnego procesu sądowego. Przepisy kodeksu postępowania karnego o wyłączenie sędziego, stosowane odpowiednio w postępowaniu dyscyplinarnym komorników sądowych, dostatecznie gwarantują prawo do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Należy również zaznaczyć, że na zaawansowanym etapie procesu legislacyjnego jest ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, która dokonuje systemowych zmian w postępowaniu dyscyplinarnym komorników sądowych. Najistotniejszą z zakładanych zmian jest wprowadzenie instytucji rzecznika dyscyplinarnego pełniącego każdorazowo w postępowaniu dyscyplinarnym rolę oskarżyciela.