Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zmian przepisów kodeksu karnego wykonawczego dotyczących paczek żywnościowych dla osadzonych.

Do Rzecznika wpływają liczne wnioski osób pozbawionych wolności dotyczące zmiany przepisu kodeksu karnego wykonawczego wprowadzającego zasadę, iż znajdujące się w paczce artykuły żywnościowe lub artykuły tytoniowe mogą być kupowane wyłącznie za pośrednictwem zakładu karnego. Skazany otrzyma paczkę po złożeniu zamówienia na piśmie oraz po pokryciu kosztów przygotowania paczki. Zamówienie może być też złożone przez osobę najbliższą. Treść znowelizowanego przepisu jest bardzo ogólna, nieprecyzyjna i może powodować liczne trudności związane z jego interpretacją. Skarżący twierdzą także, że przepis ten może spowodować sytuację, w której podmioty prowadzące w jednostkach penitencjarnych kantyny staną się monopolistami, zaś sami osadzeni oraz ich bliscy będą zmuszeni do robienia zakupów po zawyżonych cenach. Ponadto określony w znowelizowanym przepisie limit wagi artykułów żywnościowych, które można posiadać w celi (6 kg), jest zbyt niski z uwagi na fakt, iż takimi artykułami są również napoje. Rzecznik, rozumiejąc wagę argumentów przemawiających za wprowadzeniem zmian w omawianych przepisach, zwraca jednak uwagę, że nie mogą one prowadzić do naruszenia praw osób pozbawionych wolności wynikających z innych przepisów Kodeksu karnego wykonawczego czy też ograniczać ich konstytucyjnego prawa do życia rodzinnego. Co więcej, istnieje obawa, że znowelizowane przepisy mogą być w praktyce różnie interpretowane i stosowane. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Sprawiedliwości (11.08.2015 r.) wyjaśnił, że u podstaw zmian wprowadzonych w przepisach kodeksu karnego wykonawczego dotyczących otrzymywania paczek przez skazanych legło dążenie do ujednolicenia i uproszczenia trybu ich przekazywania oraz realizowania w ten sposób potrzeb bytowych skazanych, wyeliminowanie sytuacji zatrzymywania i odsyłania paczek do nadawców na ich koszt z uwagi na niedozwoloną lub budzącą uzasadnione podejrzenia zawartość oraz przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z przekazywaniem ukrytych w paczkach przedmiotów zabronionych na teren zakładu karnego. Obecnie skazany ma pewność, że otrzyma wszystkie zamówione produkty w jak najkrótszym czasie. W celu właściwej realizacji znowelizowanych przepisów kodeksu karnego wykonawczego Dyrektor Generalny Służby Więziennej wydał zarządzenie w sprawie określenia dopuszczalnej ilości i wymiarów rzeczy, w tym żywności, znajdujących się w posiadaniu skazanego w zakładzie karnym oraz sposobu postępowania z przedmiotami i żywnością, których wymiary lub ilość naruszają obowiązujący porządek lub utrudniają konwojowanie. Ponadto Dyrektor Generalny Służby Więziennej skierował do wszystkich dyrektorów okręgowych Służby Więziennej pismo z dnia 12 czerwca 2015 r., w którym szczegółowo wyjaśnił praktyczne aspekty stosowania nowych regulacji związanych z otrzymywaniem paczek przez skazanych. Minister Sprawiedliwości wyraził przekonanie, że więzi rodzinne osób bliskich ze skazanym, polegające na możliwości przekazywania skazanemu paczek żywnościowych lub środków pieniężnych na zakup odpowiednich produktów, są w odpowiedni sposób zabezpieczone, zgodnie ze standardami wynikającymi z przepisów kodeksu karnego wykonawczego.