Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie nieuwzględniania przez organy ścigania wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi obywateli, a także adwokatów, dotyczące nieuwzględniania przez organy ścigania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2014 r. (sygn. akt K 19/11), na mocy którego Trybunał uznał niezgodność z Konstytucją dwóch przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia w zakresie, w jakim pomijają prawo osoby, wobec której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie, do korzystania z obrońcy na etapie czynności wyjaśniających, a także nie przewidują prawa dostępu takiej osoby do akt. Powołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego wszedł w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw i ma istotne znaczenie z punktu widzenia konstytucyjnie chronionego prawa do obrony. Pomimo, że omawiany wyrok Trybunału zapadł prawie rok temu, senacki projekt ustawy zmieniającej ustawę Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz ustawę o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, który stanowi realizację tego wyroku, jest dopiero w I czytaniu w Sejmie. Rzecznik podkreśla jednak w wystąpieniu, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą. W związku z tym od momentu ogłoszenia wyroku jego treścią są związane również organy prowadzące postępowanie wyjaśniające w sprawach o wykroczenia. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o podjęcie działań mających na celu uwzględnianie przez organy ścigania, w szczególności Policję, w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających, treści powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Spraw Wewnętrznych (14.05.2015 r.) poinformował, że do czasu wejścia w życie nowej regulacji uwzględniającej wyrok Trybunału Konstytucyjnego organy ścigania prowadzące postępowania w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia powinny stosować bezpośrednio przepis art. 42 ust. 2 Konstytucji RP dający prawo do prowadzenia obrony materialnej i formalnej w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, w tym prawo do dostępu do akt sprawy osobie, wobec której z uwagi na zgromadzony materiał dowodowy muszą zostać podjęte określone czynności wyjaśniające, zmierzające do postawienia jej w stan obwinienia. Do prawa tego znajdą w drodze analogii zastosowanie odpowiednie przepisy k.p.w. dotyczące prawa do obrony obwinionego. Oznacza to, że organy prowadzące czynności wyjaśniające w sprawach o wykroczenia powinny stosować wyrok Trybunału Konstytucyjnego bezpośrednio, mimo braku odpowiednich przepisów prawa. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przekazało stanowisko w przedmiotowej sprawie Komendantowi Głównemu Policji.