Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie praktyki publikowania wykazu leków refundowanych z naruszeniem zasady zachowania odpowiedniego okresu vacatio legis.

W odpowiedzi na wcześniejsze wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich w przedmiotowej sprawie, Minister Zdrowia stwierdził, że do obwieszczenia, w którym ogłaszany jest wykaz leków refundowanych, nie mają zastosowania przepisy ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, a tym samym przedmiotowy wykaz nie musi być publikowany na co najmniej dwa tygodnie przed jego wejściem w życie. Zdaniem Ministra za takim stanowiskiem przemawia szczególny charakter obwieszczenia zawierającego wykaz leków refundowanych. W ocenie Rzecznika pogląd ten nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa. W wystąpieniu Rzecznik przedstawia argumenty przemawiające za tym, że obwieszczenie w sprawie wykazu leków refundowanych jest aktem normatywnym, który zawiera przepisy powszechnie obowiązujące. Oznacza to, że do tego obwieszczenia znajduje zastosowanie reguła dotycząca okresu vacatio legis przepisów powszechnie obowiązujących, wynikająca z postanowień ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Niezachowanie wymaganego prawem vacatio legis, w wyniku zbyt późnego publikowania wykazów leków refundowanych w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia, należy traktować jako naruszenie konstytucyjnej zasady legalizmu. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o ponowne przeanalizowanie problemu i przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Zdrowia (15.12.2014 r.) wyjaśnił, że ustawa o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych reguluje kwestie związane z publikacją wykazu produktów refundowanych. Obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych występuje w podwójnej roli. Z jednej strony pełni funkcję informacyjną dla pacjentów, z drugiej zaś stanowi podstawę do stosowania przez podmioty prowadzące aptekę cen ujętych w obwieszczeniu, zawierającym wykazy produktów refundowanych zgodnie z treścią umowy na realizację recept. Każde obwieszczenie poprzedzone jest jego projektem, którego treść zostaje zamieszczona na stronach internetowych Ministerstwa Zdrowia. Ustawowe zobowiązanie do publikacji obwieszczenia refundacyjnego na 14 dni przed terminem obowiązywania wykazu, z celowościowego i praktycznego punktu widzenia jest niemożliwe do realizacji. Skutkowałoby to koniecznością publikacji obwieszczeń refundacyjnych z miesięcznym wyprzedzeniem, co z praktycznego punktu widzenia ze względu na wymogi ustawowe oznaczałoby możliwość rozpatrzenia wniosków refundacyjnych maksymalnie w terminie 3 tygodni. Minister Zdrowia podkreślił także, iż wszystkie obniżki urzędowych cen detalicznych w obwieszczeniach refundacyjnych są korzystne dla pacjentów.