Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Minister Sprawiedliwości odpowiedział na wystąpienie RPO w sprawie wątpliwości dotyczących nadużywania elektronicznego postępowania upominawczego (EPU) do dochodzenia należności od konsumentów.
• Wskazał, że opracowywane są zmiany w procedurze cywilnej, które mają obejmować również EPU.

W wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości, Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na problemy związane z elektronicznym postępowaniem upominawczym (EPU), które stanowi sposób na ułatwione dochodzenie przez wierzycieli profesjonalistów należności wątpliwych lub przedawnionych od konsumentów.

Wierzyciele, korzystając z ułatwień wynikających z unormowań Kodeksu postępowania cywilnego odnośnie EPU, nie muszą załączać do pozwu dokumentów wykazujących dochodzoną należność. Tym samym pozew oceniany jest jedynie na podstawie twierdzeń powoda, które w rzeczywistości mogą nie być poparte istniejącymi dowodami.

Zastrzeżenia Rzecznika budzi także praktyka dochodzenia w ten sposób należności przedawnionych przez wierzycieli pierwotnych, jak też przez skupujące tego rodzaju długi firmy windykacyjne. Pomimo bowiem istnienia formalnego ograniczenia w EPU dochodzenia należności, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu, wskazanie daty wymagalności nadal pozostaje okolicznością wynikającą wyłącznie z twierdzeń powoda. Problem z podaniem właściwej daty wymagalności jest zaś widoczny na tle spraw z udziałem firm windykacyjnych. Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się także do Ministra o podjęcie prac legislacyjnych mających na celu zwiększenie zakresu ochrony konsumentów wobec uregulowań EPU.

W odpowiedzi na wystąpienie Minister Sprawiedliwości wskazał na opracowywane aktualnie zmiany w procedurze cywilnej, które mają obejmować również EPU. Projektowana jest m. in. zmiana polegająca na tym, że w przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty lub zaskarżenia nakazu zapłaty EPU będzie umarzane. Projekt obecnie jest na etapie prac rządowych, dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji, pod adresem: www.legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12305652/katalog/12474240#12474240 .

Innym istotnym rozwiązaniem legislacyjnym, które może w praktyce zwiększyć poziom ochrony konsumentów przed dochodzeniem wobec nich na drodze sądowej należności przedawnionych jest projektowana zmiana Kodeksu cywilnego - której treść dostępna jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji, pod adresem: www.legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12300154/katalog/12444242#12444242 .

Obecnie, gdy wierzyciel dochodzi przed sądem przedawnionej należności, sąd uwzględnia zarzut przedawnienia, jeżeli zostanie on podniesiony przez stronę. Z kolei projektowana zmiana prowadzi do większej ochrony konsumenta, gdyż po upływie terminu przedawnienia wierzyciel nie będzie mógł domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Planowana regulacja będzie miała zatem także zastosowanie na gruncie EPU.