Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• 6 lipca 2021 r. przedstawiciel KMPT Michał Żłobecki wziął udział w międzynarodowym spotkaniu online poświęconym możliwościom współpracy pomiędzy krajowymi instytucjami stojącymi na straży praw człowieka i Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej Frontex.
• Webinarium zorganizowane zostało przez Europejską Sieć Rzeczników (European Network of Ombudsmen) i dotyczyło zwłaszcza współpracy w kontekście istniejącego mechanizmu skargowego Agencji Frontex oraz monitorowania operacji deportacyjnych.

Spotkanie otworzyła europejska rzecznik praw obywatelskich (European Ombudsman) Emily O’Reilly. Wśród uczestników znaleźli się przedstawiciele instytucji rzecznikowskich i krajowych mechanizmów prewencji z: Albanii, Chorwacji, Czech, Cypru, Danii, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Luksemburga, Niderlandów, Polski, Rumunii, Serbii, Słowacji, Turcji i Włoch. W drugiej części spotkania uczestniczył także nowo wybrany urzędnik ds. praw podstawowych Frontexu (Frontex Fundamental Rights Officer) Jonas Grimheden oraz pełniąca dotychczas obowiązki Annegret Kohler.

W pierwszej kolejności w imieniu Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich doradczyni ds. zgodności z Kartą Praw Podstawowych UE przekazała wyniki analizy danych przekazanych przez krajowe instytucje rzecznikowskie na temat dotychczasowej współpracy z Fronteksem. Przedstawiła również informacje dotyczące funkcjonowania wewnętrznego mechanizmu skargowego Agencji, wskazując jednocześnie na problemy z jego rozwojem i związaną z tym faktem bardzo niską liczbą złożonych skarg. Wśród podniesionych kwestii pojawiły się także problemy z rozpowszechnianiem informacji o istnieniu mechanizmu oraz brak wewnętrznych procedur dotyczących procedowania skarg.

W dalszej części spotkania odbyła się dyskusja pomiędzy przedstawicielami instytucji krajowych oraz przedstawicielami Europejskiego RPO. Każdy z uczestników miał możliwość przedstawić opinię na temat funkcjonowania mechanizmu skargowego Frontexu oraz puli obserwatorów operacji deportacyjnych utworzonego przez Agencję. Mowa była także o potencjalnym rozpatrywaniu skarg otrzymywanych przez Frontex przez rzeczników krajowych, równolegle do toczącej się wewnętrznej procedury. Uczestnicy webinarium wskazywali na problemy związane m.in. z niedostateczną transparentnością działań Frontexu, brakiem pełnej niezależności oraz możliwością dopuszczenia skarg anonimowych. Przedstawiciele Ombudsmana Grecji wskazali, iż w kontekście współpracy w zakresie monitorowania przymusowych powrotów cudzoziemców inicjatywą, która tworzy pozytywne perspektywy na przyszłość jest tzw. Grupa z Nafplio.

W ostatniej części spotkania głos zabrali obecny urzędnik ds. praw podstawowych Frontexu oraz jego poprzedniczka. Jonas Grimheden podkreślał chęć zbudowania platformy współpracy z instytucjami krajowymi. Wobec pojawiających się w ostatnich miesiącach oskarżeń dotyczących przypadków łamania praw człowieka podczas operacji Frontexu stwierdził, iż Agencja w swoich działaniach powinna nie tylko przestrzegać międzynarodowych standardów, ale także wyznaczać nową, pozytywną jakość w tym zakresie.